آشکارسازی آغازه در تکنوازی تار

موسیقی از توالی خردمندانه و خلاقانه نت ها شکل می گیرد و آغازه به لحظه نواخته شدن نت ها گفته می شود. بازشناسی سیگنال موسیقی، اغلب با شناسایی نت ها و لحظه نواخته شدنشان شروع شده و نتیجه، برای مراحل بعد همچون تشخیص ریتم و آوانگاری، استفاده می شود. به طور کلی آغازه در دو شکل "سخت" و "نرم" قابل مشاهده است. نت سخت با تغییر ناگهانی انرژی در لحظه ی نواخته شدن نت همراه است در حالی که برای نت نرم این جهش ناگهانی چشمگیر نیست. با توجه به این تقسیم بندی، سه رویکرد اساسی را در آشکارسازی آغازه می توان مشاهده کرد: روش های انرژی پایه، فاز پایه و فرکانس پایه. هدف از این تحقیق، پیشنهاد روشی تازه برای آشکارسازی آغازه در تکنوازی ساز تار است. موسیقی ایرانی به دلیل برخورداری از پشتوانه تاریخی و فرهنگی، از ویژگی های ممتازی برخوردار است. جدای از فاصله ربع پرده که مشخصه ظاهری موسیقی شرقی و ایرانی است، تکنیک های متعدد نوازندگی ، مقامات و گوشه ها، بافت غنی موسیقی ایرانی را شکل می دهد. تار به عنوان یکی از سازهای اصلی موسیقی ایران، دارای ظرایف و تکنیک های متعدد اجرایی است که بسته به مهارت نوازنده، هر دو نوع آغازه نرم و سخت در آن قابل مشاهده است. روشی را که برای آشکارسازی آغازه در ساز تار پیشنهاد کرده ایم از ترکیب دو مشخصه انرژی و فرکانس برای تعیین دقیق تر آغازه بهره می گیرد. با ترکیب این دو ویژگی، تابع آشکارساز، قابلیت تفکیک و جداسازی بهتر نت های مجاور هم را یافته است. این ویژگی به خصوص در مواردی که فاصله زمانی اجرای دو نت پشت سر هم بسیار کوتاه است، بسیار اهمیت دارد. نکته دیگری که در شناسایی آغازه در تار مد نظر بوده، شناسایی نت ریز است. نت ریز از چند نت هم فرکانس، متوالی بازمان اجرایی کوتاه تشکیل شده است. در آوانگاری موسیقی، تنها اولین نت از این مجموعه، اهمیت داشته و دیگر نت ها در نوشتار موسیقی نمی آید. برای آشکارسازی نت ریز، همزمان با آشکارسازی اولیه آغازه ها، با استفاده از یک روش تطبیق کلیشه ای بهبود یافته، فرکانس پایه سیگنال تعیین و از تطبیق آغازه با فرکانس پایه نظیر ، آشکارسازی نهایی آغازه ها انجام می شود